Powszechny obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego

Published by PLDF GmbH on 4. października 20194. października 2019

Od kiedy obowiązek ubezpieczenia?

System ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech składa się z ubezpieczenia państwowego i prywatnego. Obowiązek ubezpieczenia państwowego wszedł w życie 01.04.2007 i obejmuje głównie osoby dotychczas nieubezpieczone, a ostatnio ubezpieczone państwowo (§5 Abs. 13 SGB V). Obowiązek ubezpieczenia prywatnego wszedł w życie 01.01.2009 i dotyczy osób dotychczas nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia państwowego (§ 193 Abs. 3 VVG). Tym samym od początku 2009 r. wszystkie osoby, mające miejsce zamieszkania na terenie Niemiec, są zobowiązane do ubezpieczenia zdrowotnego.

Błędna jest powszechna opinia, że wszystkie osoby prowadzące działalność gosopdarczą mają obowiązek ubezpieczenia dopiero od 2009 r. Również nieubezpieczony właściciel firmy, który ostatnim razem był ubezpieczony w jednej z kas chorych (np. z tytułu zatrudnienia), ma od 01.04.2007 obowiązek ubezpieczenia w tej samej kasie chorych.

Szczególnej interpretacji wymaga sytuacja obywateli polskich, prowadzących działalność gospodarczą, którzy nie byli w Niemczech nigdy ubezpieczeni zdrowotnie. Kasy chorych sprawdzając obowiązek ubezpieczenia przenoszą polski system ubezpieczenia zdrowotnego na grunt niemiecki. Według ich interpretacji przepisów, osoby prowadzące działalność gospodarczą, które przed przyjazdem do Niemiec były w Polsce np. zatrudnione lub zajestrowane jako bezrobotne, mają obowiązek państwowego ubezpieczenia zdrowotnego. Z kolei osoby, które w Polsce prowadziły działalność gospodarczą – obowiązek ubezpieczenia prywatnego (Rundschreiben der Spitzenverbände der Krankenkassen vom 20.03.2007: „Krankenversicherung und Pflegeversicherung der bisher Nichtversicherten nach § 5 Abs. 1 Nr. 13 SGB V zum 01.04.2007”).

Wymogi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego

Ubezpieczenie prywatne, które realizuje obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego, powinno spełniać następujące wymogi (§ 193 Abs. 3 VVG):

• ubezpieczenie kosztów leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego
• udział własny w kosztach leczenia nie może przekraczać 5000 €/rok
• ubezpieczenie wykupione w przedsiębiorstwie ubezpieczeniowym, dopuszczonym do działalności w Niemczech

Osoby objęte obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego muszą ponadto posiadać obowiązkowe ubezpieczenie pielęgancyjne, tzw. Pflegepflichtversicherung (§ 1 Abs. 2 SGB XI).

Konsekwencje nieposiadania ubezpieczenia zdrowotnego

Osoby nieubezpieczone, u których zostanie stwierdzony obowiązek ubezpieczenia państwowego, będą zobowiązane zapłacić zaległe składki wstecz, od daty wystąpienia obowiązku ubezpieczenia (w najgorszym przypadku do 01.04.2007). Osoby przynależne do systemu ubezpieczenia prywatnego, które podpiszą umowę ubezpieczeniową później niż jeden miesiąc po wystąpieniu obowiązku, zobowiązane będą zapłacić kwotę odpowiadającą jednej składce miesięcznej za każdy miesiąc bez ubezpieczenia, od 6. miesiąca bez ubezpieczenia – kwotę odpowiadającą 1/6 składki miesięcznej (§ 193 Abs. 4 VVG). W obu przypadkach niewykupienie ubezpieczenia stanowi niestosowanie się do przepisów prawa (tzw. Ordnungswidrigkeit), za co może zostać nałożona dodatkowa kara pieniężna do wysokości 2500 € (§ 1 Abs. 1 OWiG).